• BIST 100

    9339,59%-0,11
  • DOLAR

    39,44% 0,21
  • EURO

    45,49% -0,01
  • GRAM ALTIN

    4289,17% 0,12
  • Ç. ALTIN

    6927,68% -0,09

Kömürlü termik santralleri 45 milyar dolar zarar bekliyor

Sürdürülebilir Ekonomi ve Finans Araştırmaları Derneği (SEFiA) ve E3G, birlikte hazırladıkları “Kömürden Çıkışın Finansmanı: Türkiye Örneği” raporunda Türkiye’nin kömürden çıkış maliyetini ortaya koyuyor.

Ekonomi 25.04.2024 22:20:00
Kömürlü termik santralleri 45 milyar dolar zarar bekliyor

Kömürlü termik santralleri 45 milyar dolar zarar bekliyor

 

Sürdürülebilir Ekonomi ve Finans Araştırmaları Derneği (SEFiA) ve E3G isimli düşünce kuruluşu, birlikte hazırladıkları “Kömürden Çıkışın Finansmanı: Türkiye Örneği” raporunda Türkiye’nin kömürden çıkış maliyetini ortaya koyuyor. Raporun öne çıkan bulgularına göre;

 

  • 2026 yılında Türkiye’de karbon fiyatı uygulamasının başlamasıyla beraber, kömürlü termik santraller lisans sürelerinin sonuna kadar toplamda 45 milyar dolarlık zarar ediyor.

 

  • Karbon fiyatının uygulanmaya başlamasıyla beraber, 2026 yılından itibaren Türkiye’deki iki kömürlü termik santral dışında tüm santraller zarar etmeye başlıyor.

 

  • Çalışma, 2026 yılından itibaren Türkiye’de uygulanacak karbon fiyatını, 2035’e kadar Avrupa Birliği Emisyon Ticaret Sistemi’ndeki (AB ETS) mevcut karbon fiyatının sadece üçte biri olarak devreye alıyor. 2035 sonrası için ise bu fiyat AB ETS’sinin ancak yarısına kadar yükseliyor. Bu kadar düşük seviyede varsayılan karbon fiyatı bile santrallerin zarar etmesine neden oluyor.
  • Kömürden çıkış senaryosunda, 2021-2035 yılları arasındaki dönemde, elektrik üretiminde yerli kaynakların payı yüzde 51,3'ten yüzde 73,6'ya yükseliyor.

 

Sürdürülebilir Ekonomi ve Finans Araştırmaları Derneği (SEFiA) ve E3G “Kömürden Çıkışın Finansmanı: Türkiye Örneği” isimli yeni rapor ile Türkiye’nin kömürden çıkışının maliyetini santral özelinde inceleyerek ortaya koyuyor. Elektrik sektöründe kömürden vazgeçilmesinin önündeki en büyük engellerden biri olarak görülen finansman konusunu derinlemesine inceleyen rapor, aşamalı olarak kömürden yenilenebilir enerjiye geçişin potansiyel finansman mekanizmalarını irdeliyor.

Rapor, Türkiye’de bugüne kadar kömürden çıkışın teknik olasılıklarını ve ekonomik boyutunu ortaya çıkaran çalışmaları bir adım öteye taşıyor. Yakın zamanda uygulamaya konulması planan karbon fiyatlaması sonucunda santrallerin hâlihazırda düşmekte olan kârlılıklarını sürdüremeyeceklerini ortaya koyan rapor, Türkiye’nin 2053 net sıfır patikasına erişebilmesi için emekliye ayırması gereken kömürlü termik santrallerin muhtemel finansman ihtiyacını da belirlemeyi amaçlıyor.

 

Raporda öne çıkan bulgular:

  • Raporda, 2035 yılında kadar elektrik üretiminde AB ETS’nin mevcut karbon fiyatının üçte biri baz alınıyor, 2035 sonrası ise AB ETS karbon fiyatının yarısına kadar yükselen aşamalı bir karbon fiyatı uygulanması öngörülüyor. Bu durumda, 30 santralden ikisi dışında hiçbir kömürlü termik santralin kârlılığını sürdüremeyeceği sonucuna ulaşılıyor.
  • Santrallerin bu koşullar altında çalışması durumunda, zararın boyutu 40 yıllık senaryoda 13,5 milyar dolar, lisans sonuna kadar çalışmaları durumunda ise 44,5 milyar dolara ulaşıyor. İşletmecilerin zarar eden bir operasyonu sürdürmeleri beklenmediğinden söz konusu santrallerin âtıl varlıklar haline geleceği öngörülüyor.
  • Santrallerin lisans sürelerinin sonuna kadar işletmede kalacakları süre boyunca ortalama yıllık sağlık maliyetinin 10 milyar dolar seviyesinde olduğu görülüyor.

 

Önce ithal kömürle çalışan santraller devre dışı kalıyor

Rapor, yüksek marjinal maliyetleri nedeniyle, bir karbon fiyatlandırma mekanizması uygulanması durumunda ithal kömürle çalışan termik santrallerin devreden çıkacak ilk santraller olduğunu ortaya koyuyor. Raporda yer verilen kömürden çıkış senaryosunda, 2021-2035 yılları arasındaki dönemde, elektrik üretiminde yerli kaynakların payı yüzde 51,3'ten yüzde 73,6'ya yükseliyor ve tamamı yerli ve yenilenebilir kaynaklardan oluşuyor. Olağan senaryoda ise yerli kaynakların (yenilenebilir ve yerli kömür) payı 2035 yılında ancak yüzde 59,2'ye ulaşabiliyor.

 

SEFiA Direktörü Bengisu Özenç, Türkiye için teknik olarak mümkün ve küresel gelişmeler doğrultusunda kaçınılmaz olan kömürden aşamalı çıkış planlarını geciktirmenin olası olumsuz ekonomik ve sosyal sonuçları üstünde durdu:

“Türkiye’nin 2053 net-sıfır hedefi iklim hedefleri için olduğu kadar, değişen küresel ticaret düzeni içerisinde rekabetçiliğini sürdürülebilmesi açısından da önemli bir hedeftir. Bu hedefin yakalanabilmesi için atılacak ilk adım elektrik arzında kömürden çıkışa yönelik resmi bir pozisyonun açıkça belirlenmesi ve bu hedefe yönelik planlamanın yapılmasıdır. Bildiğiniz gibi Türkiye yakın zamanda bir ulusal emisyon ticaret sistemini uygulamaya almayı planlıyor. Karbon emisyonlarının fiyatlanmasını öngören bu sistemin devreye girmesi ile kömürlü santrallerin finansal dengelerinin olumsuz etkileyeceği aşikârdır. Çalışmamız, oldukça düşük karbon fiyatları altında bile santrallerin faaliyetlerini sürdüremeyeceklerini gösteriyor. Bu açıdan kömürden çıkış, kayıplar oluşmaya başlamadan, erken aşamada hedeflenmelidir. Böylelikle çok katmanlı, çok paydaşlı bir planlanma yapılabilir ve uygun finansman imkânlarının da devreye alınmasıyla kapsayıcı ve adil bir çıkış stratejisi ortaya koymak mümkün olabilir.”

 

Sürdürülebilir Ekonomi ve Finans Araştırmaları Derneği (SEFIA) Finansal Araştırmalar Direktörü İbrahim Çiftçi ise Türkiye’nin de faydalanabileceği kömürden çıkış mekanizmalarına dikkat çekerek,

“Kömürden çıkış, net sıfır hedefi doğrultusunda karbonsuzlaşmanın başlayabileceği en uygun alandır. Kömürden çıkış için bugün uluslararası arenada Türkiye’nin de faydalanabileceği Kömür Emeklilik Mekanizmaları (Coal Retirement Mechanisms - CRM) ya da Kömür Geçiş Mekanizmaları (Coal Transition Mechanisms - CTM) gibi birçok girişim bulunmaktadır. Türkiye, yeni kömürlü termik santral planlaması yapmak yerine enerjide arz güvenliğini korumak, yüksek borç oranlarına sahip bir sektör olan elektrik sektörünün devamlılığını sağlamak ve bu sektörde yaşanacak bir krizin bankacılık sektörü ile girdi sağlayan ikincil sektörleri de etkileyerek ekonomisini tehdit etmesinin önüne geçmek için, bir an önce net sıfır hedefi ile taahhüt etmiş olduğu geçişin planlamasını yapmalıdır.” dedi.

 

Londra merkezli düşünce kuruluşu E3G Kıdemli Araştırmacısı Öykü Şenlen, kömürden temiz enerjiye geçişte küresel eğilimlerden ayrıştığımızı belirterek, Türkiye’nin uluslararası girişimlere veya diplomatik işbirliklerine katılması gerektiği üzerinde durdu:

Türkiye, ekonomik zorluklara ve sosyal tepkilere rağmen yeni kömür kapasitesi planlayarak dünyanın geri kalanıyla ayrışma riskiyle karşı karşıya. Yakın zamanda rafa kaldırılan veya iptal edilen projelere rağmen, Türkiye hâlâ OECD ve AB'de planlanan kömürlü termik santral kapasitesinin üçte ikisinden fazlasını planlıyor ve dünya genelinde ilk onda yer alan tek OECD ülkesi. Türkiye'nin OECD, AB ve G20'deki muadillerinin birçoğu kömürden uzaklaşma yönünde önemli ilerlemeler kaydetti. Türkiye de onlar gibi iklim hedefleri doğrultusunda kömürden temiz enerjiye geçişi desteklemek için uluslararası girişimlerde yer almalı ve diplomatik işbirliği fırsatları aramalıdır.

 

Kömürden Çıkışın Finansmanı: Türkiye Örneği raporu, 25 Nisan 2024 tarihinde Ankara Assembly One Tower’da yapılan toplantı ile kamuoyuyla paylaşıldı. Kömürden çıkış için alternatif senaryoların tartışıldığı bir panel ile tamamlanan toplantıya, kamu kurum ve kuruluşlarının yanı sıra iklim değişikliği ve enerji konusunda çalışan sivil toplum kuruluşları katıldı.

SEFiA Hakkında

SEFiA, Türkiye’nin düşük karbonlu ekonomiye geçişi ve iklim değişikliği ile mücadelesi başta olmak üzere, sürdürülebilir ekonomi ve sürdürülebilirliğin finansmanı alanlarında bağımsız çalışmalar yapmak üzere kurulmuş, araştırma odaklı bir sivil toplum kuruluşudur. Araştırma konuları arasında alternatif düşük karbonlu ekonomi politikalarının etki analizi, küresel finans akımlarındaki iklim değişikliği ile mücadele doğrultusunda yaşanan dönüşümün takibi ve analizi, iklim değişikliği ve enerji dönüşümü kaynaklı ekonomik ve finansal riskler gibi konular yer alır.

Ulusal ve uluslararası işbirlikleri yoluyla sürdürülebilir ekonomi ve sürdürülebilirliğin finansmanı konularında veri ve bilgi üretmeyi, bu konularda çalışacak araştırmacı kapasitesini geliştirmeyi hedefler. Çalışmalarında akademik bütünlükten ödün vermez. Bünyesinde bulundurduğu uzman kapasitesi ve konusunda uzman araştırmacılarla yürüttüğü çalışmalar yoluyla düşük karbonlu ekonomi politikalarının tasarımına katkı vermeyi ve nihai hedef olarak da bu politikaların uygulanmasına yönelik gerekli iletişimin yapılmasını sağlar.

E3G Hakkında

E3G (Third Generation Environmentalism - Üçüncü Nesil Çevrecilik), küresel bir bakış açısına sahip bağımsız bir iklim değişikliği düşünce kuruluşudur. İklim politikalarını, ekonomisini ve politikalarını eyleme dönüştürmek üzere hükümet, siyaset, sivil toplum, bilim, medya, kamu yararına çalışan vakıflar ve diğer alanlardaki benzer düşünen taraflarla işbirliği içinde çalışmaktadır

Kritik iklim eylemlerine ilişkin senaryo analizleri üretip stratejiler geliştirmektedir. Riskleri ve fırsat alanlarını belirlerken; ülkelerdeki, başlıca kurumlardaki ve ekonomik sektörlerdeki iklim politikalarının durumunu analiz etmektedir. Yayınladıkları raporlarla karar vericileri bilgilendirip pratik kurumsal çözümler tasarlamaktadır.


 

D.O.Z. vizyondan geri çekildi

Battresh’ten Yeni Bir Performatif Sunum

Türkiye’nin ilk Kadın OSB'si için adım atıldı

2025 Hyundai Dünya Okçuluk Kupası Antalya’da Başlıyor

Üsküdar Üniversitesi “Uluslararası Oyun Kongresi” düzenledi

Uzmanından Bayram Tavsiyesi | Tatlıdan Vazgeçmeyin, Doğru Tüketin

Bayram yolunda "Monoton Sürüş" tehlikesine dikkat!

2025 Yeni Mezunlar İçin Zorlu Bir Yıl Mı Olacak?

Araç bakımı yaptırmadan yola çıkmayın

BKE, Geleneksel Türk Mutfağını Dünyaya Açtı

ETi Sarı Bisiklet Verdiği Sözü Tuttu

Tiroid bozuklukları anksiyeteye sebep olabiliyor

Her 3 Kadından 1’i Kalp Hastalıkları Nedeniyle Hayatını Kaybediyor

OGM’den Kurban Bayramı Öncesi Yangın Uyarısı

Türkiye Finans'a Suudi yönetim hakim oldu

Duygusal alışveriş eğilimi yükselişte!

Redington ve Mastercard Güçlerini Birleştiriyor

Galatasaray Şampiyonluğu ETRO Residences İstanbul’da Kutladı

Spor etkinliklerine talep 2024’e kıyasla yüzde 152 arttı

Bayramda İstanbul Modern'de sanat zamanı

Tatil öncesi dijital temizlik zamanı

Kurban Bayramı’nda Sofralar Bollukta, Peki Biz Nerede Duracağız?

53. İstanbul Müzik Festivali Tekfen Filarmoni’yle Başlıyor

Unutkanlıkla başa çıkmak için 10 ipucu

Deri ihracatçılarından vatandaşlara çağrı | Kurbanınızın eti kadar, derisine de sahip çıkın

Bayram sevinci hastanede bitmesin

KAÇUV uzmanları'ndan kanserle mücadele eden çocuklar için önemli uyarı

Fırsat mı yoksa parlayan nesne mi?

Tarihi halılalar podyum oldu

Bayramda Şeker Göze Vuruyor

Yükleniyor

Battresh’ten Yeni Bir Performatif Sunum

Tarihi halılalar podyum oldu

Kapalıçarşı’da Bir İlk: Moda Çekimi

D.O.Z.' Filminin Galası Yapıldı

TARKAN Avrupa Turnesi 2025  | Yeni Şarkılarıyla Mannheim’da!

D.O.Z.' İçin geri sayım başladı

Çağlayan Topaloğlu'ndan ortalık karıştıran iddialar

Uyuşturucu iddiası | Polat çifti avukatından açıklama

İsmail Türüt | Onlar gibi şarkı yapsam köprüden atlar intihar ederim

Üsküdar'da Sevgi Pazarı kuruluyor

Uzmanından Bayram Tavsiyesi | Tatlıdan Vazgeçmeyin, Doğru Tüketin

Tiroid bozuklukları anksiyeteye sebep olabiliyor

Her 3 Kadından 1’i Kalp Hastalıkları Nedeniyle Hayatını Kaybediyor

Kurban Bayramı’nda Sofralar Bollukta, Peki Biz Nerede Duracağız?

Unutkanlıkla başa çıkmak için 10 ipucu

Bayram sevinci hastanede bitmesin

KAÇUV uzmanları'ndan kanserle mücadele eden çocuklar için önemli uyarı

Fırsat mı yoksa parlayan nesne mi?

Bayramda Şeker Göze Vuruyor

Kurban Bayramı'nda et tüketimine dikkat

Tatil öncesi dijital temizlik zamanı

Giray Altınok ve “Gerçek yapay zekâ dostu” iş başında!

İlaç ve Tıbbi Cihaz Sektörü Yasal Düzenlemelere Birlikte Uyumlanıyor

TÜBİTAK Desteğiyle Üretildi, Reflü, Gastrit ve Ülseri Yenecek

Felçlileri yürüten robotlar serebral palsili çocuklara umut oldu

Tıklamadan önce düşünün

KOBİ’ler için hassas verileri koruma rehberi

Yalnızlığa ‘robot eş’ çözümü korkutuyor!

Kişisel Verilerimizi Korumak Geleceğimizi Korumaktır

TEKNOFEST 2025’te Yepyeni Bir Yarışma

Türkiye’nin ilk Kadın OSB'si için adım atıldı

BKE, Geleneksel Türk Mutfağını Dünyaya Açtı

ETi Sarı Bisiklet Verdiği Sözü Tuttu

Türkiye Finans'a Suudi yönetim hakim oldu

Duygusal alışveriş eğilimi yükselişte!

Redington ve Mastercard Güçlerini Birleştiriyor

Deri ihracatçılarından vatandaşlara çağrı | Kurbanınızın eti kadar, derisine de sahip çıkın

Maliye'den sahte emlak beyanına kesin önlem

Azerbaycan’a 90 milyon dolarlık batarya projesi

Bursa Kebap Evi, Perakende Günleri 2025’e Lezzetiyle Damga Vuruyor!

LİG TABLOSU

Takım O G M B Av P
1.Galatasaray 36 30 1 5 60 95
2.Fenerbahçe 36 26 4 6 51 84
3.Samsunspor 36 19 10 7 14 64
4.Beşiktaş 36 17 8 11 23 62
5.İstanbul Başakşehir 36 16 14 6 4 54
6.Eyüpspor 36 15 13 8 5 53
7.Trabzonspor 36 13 11 12 13 51
8.Göztepe 36 13 12 11 9 50
9.Rizespor 36 15 17 4 -6 49
10.Kasımpaşa 36 11 11 14 -1 47
11.Konyaspor 36 13 16 7 -5 46
12.Alanyaspor 36 12 15 9 -7 45
13.Kayserispor 36 11 13 12 -12 45
14.Gazişehir Gaziantep 36 12 15 9 -5 45
15.Antalyaspor 36 12 16 8 -25 44
16.Bodrum FK 36 9 17 10 -17 37
17.Sivasspor 36 9 19 8 -16 35
18.Hatayspor 36 6 22 8 -27 26
19.Adana Demirspor 36 3 28 5 -58 2