İzmir’den Yapay Zeka Manifestosu

İzmir’den Yapay Zeka Manifestosu

 Endüstri 4.0 ve Dijital Dönüşüm Zirvelerinin devamı niteliğindeki etkinlikte, yapay zekâyı üretim ve iş modellerine entegre eden firmalar deneyimlerini paylaşırken, girişimciler başarı hikâyeleriyle ilham verdi. Sanayicilerden genç teknoloji takipçilerine uzanan geniş bir katılımcı profiliyle düzenlenen Zirve’de, İzmir’in yapay zeka üssü olabilmesi için atılması gereken somut adımlar da masaya yatırıldı. Teknolojinin yanı sıra onu şekillendiren etik ve toplumsal sorumlulukların da ele alındığı zirvenin ana konuşmacıları olan Global Teknoloji Lideri Ayşegül İldeniz, Türkiye Yapay Zeka Platformu Başkanı Prof. Dr. Altan Çakır ve Next Akademi Kurucusu Levent Erden izleyicilere geleceğe dair yeni pencereler açtı.

ÜRETEN VE YÖN VEREN TARAFTA OLMALIYIZ

İzQ İnovasyon Merkezi’nde “Dönüştüren Güç” temasıyla gerçekleştirilen EGİAD-ESİAD Yapay Zeka Zirvesi’nin açılışında konuşan İzmir Valisi Dr. Süleyman Elban, Yapay Zeka teknolojisinin insanlık tarihindeki eşik noktalardan biri olduğuna dikkat çekti. Bu konuda karamsar düşünenlerden olmadığını anlatan Elban, bu teknolojiyi sadece satın alan, kullanan değil üreten ve yön veren tarafta olmak gerekliliğine işaret etti. İzmir’in dijital teknolojiler ve Yapay Zeka konusunda öncü olabilecek bir potansiyele sahip olduğunu kaydeden Elban, bu potansiyeli kullanmak üzere İzmir’deki tüm öğretmen ve öğrencileri dijital okur yazar yapmak üzere başladıkları çalışmanın sonuna geldiklerini ifade etti. Elban, “İzmir’deki 64 bin öğretmenin tamamı dijital okuryazar oldu, 857 bin öğrencinin tamamı da 15 gün sonra dijital okuryazar olacak. Bu zirveyle Yapay Zeka farkındalığını oluşturmak, artık eylem almak zorundayız. İzmir teknoloji konusunda lider şehir olabilir. Yepyeni bir serbest bölge, tamamen teknoloji firmalarının içinde olacağı bir serbest bölge çalışmasına başladık, hemen yanında birbirini destekleyerek teknoparkla beraber inşa edilecek. Oyun merkezleriyle ilgili de bir çalışma yürütüyoruz. Bu şehirde bu ekosistemi oluşturup İzmir’in teknolojide lider olmasına gayret ediyoruz” dedi.

STRATEJİ BELGESİ HAZIRLIYORUZ

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay ise ülke olarak Yapay Zeka teknolojisinin bir parçası haline gelebilmek için gençlerden umutlu olduklarını söyledi. Yapay Zeka teknolojilerini şehircilik uygulamalarında kullanmaya başladıklarını, ulaşımda verimli sonuçlar elde ettiklerini bildiren Tugay, Kültürpark’taki bankların tasarımında dahi Yapay Zeka’nın kullanıldığını dile getirdi. Bu teknolojiyi kullananların daha başarılı olduğunun görüldüğünü, bu konuda muhafazakar olunmaması gerektiğini dile getiren Tugay, şöyle konuştu:

“Şehrimizi bir an önce bu teknolojiye adapte etmek ve kalkınmaya katkıda bulunmasını sağlamak için çalışmaya devam etmeliyiz. İzmir’de her sektörde, herkes bu teknolojiyi daha fazla nasıl kullanacağını öğrenmeli ve hayatına bunu sokmalı. Bu konuda muhafazakar olmanın bir anlamı yok. İzmir’in bundan başka bir rolü olacak mı? Mesela veri teknolojisine ne kadar yatırım yapılacağı stratejik bir konu. Biz Yapay Zeka ile ilgili bir strateji belgesi de hazırlıyoruz. Bunu kamuoyuyla paylaşacağız. Başımıza ne gelebileceğine dair de bazı öngörüler içinde olmamız ve kendimizi ona göre ayarlamamız lazım.”

KENTİMİZİ HAREKETE GEÇİRMEK İSTİYORUZ

Ege Genç İş İnsanları Derneği (EGİAD) Yönetim Kurulu Başkanı M. Kaan Özhelvacı, bu buluşmayla İzmir’in yapay zeka alanında öncü bir şehir olabilmesi adına iş dünyası tarafından önemli bir adım attıklarını belirterek, “Bu zirveyi düzenlememizin bir diğer nedeni, yapay zeka konusunda hızlı hareket etme gerekliliğidir. Zirvemiz aracılığıyla şehrimizde ve bölgemizdeki iş dünyasında bu konuda bir farkındalık oluşturmayı ve harekete geçirici bir etki yaratmayı umuyoruz. İçinde bulunduğumuz çoklu krizler ve büyük dönüşümler çağında yapay zekanın getirdiği değişimleri anlayan, bunlara yön verebilecek lider iş insanlarına her zamankinden daha fazla ihtiyaç var. Geleceğin ekonomik ve siyasi liderleri, bugün teknolojiye yatırım yapanlar olacaktır. Bu nedenle bizlerin de iş insanları olarak, işlerimizi yönetirken yerel başarıların ötesine bakmamız ve küresel trendleri anlayarak stratejiler geliştirmemiz büyük önem taşıyor” ifadelerini kullandı. Zirvenin vizyonuna ilişkin değerlendirmelerde bulunan Özhelvacı, “Amacımız bu zirve aracılığıyla yapay zekanın sunduğu fırsatlara dair bölgemizde kolektif bir farkındalık oluşturmak, çok paydaşlı iş birliklerini teşvik etmek ve bölgemizin sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmasında öncü rol oynamaktır” diye konuştu.

İZMİR İÇİN EKOSİSTEMİ BİRLİKTE KURALIM

ESİAD Yönetim Kurulu Başkanı Sibel Zorlu, yapay zekada gelinen noktanın insanlık tarihinde benzeri görülmemiş bir eşik olduğunu belirterek, şöyle devam etti:

“Teknolojik tekillik-Singularity olarak adlandırılan ve yapay zekanın insan zekasını aşacağı bu olası dönüm noktası, bizlere büyük umutlar verirken ciddi görevler de yüklüyor. Bu nedenle yapay zekaya yalnızca bir teknoloji olarak değil, insanlık değerlerini merkezine alan bir gelecek vizyonu olarak bakmak zorundayız. Yapay Zeka Zirvesi’ni bu anlayışla düzenliyoruz. Bu dönüşümün sadece mühendislerle değil hukukçularla, sosyologlarla, sanatçılarla birlikte inşa edilmesi gerektiğine inanıyoruz. İzmir’in yapay zeka alanında öncü kentlerden biri olması için üzerimize düşen her adımı atmaya hazırız. Bu çerçevede başka yüksek kaliteli veri merkezleri kurulmasına ihtiyacımız olduğunu belirtmek istiyorum. Start-up’lar, KOBİ’ler, OSB’ler, sanayi ve üniversitelerin dahil olacağı bir yapay zeka ağı kurulması için iş birliklerinin önemine dikkat çekmek istiyorum. Bu dönüşümde yön gösteren, cesaretlendiren, birlikte öğrenen ve üreten bir ekosistemi hep birlikte İzmir’de inşa edebiliriz. Bu bağlamda Zirvemizi sadece iş dünyasına yönelik bir bilgi paylaşımı olarak değil, İzmir ve Bölgemizde bir vizyon ve ekosistem oluşturma çağrısı olarak nitelendiriyoruz.”

YENİ ÇAĞIN KODLARINI ANLATTILAR

Teknoloji ve Yapay Zeka İçerik Üreticisi ve Dijital Medya Girişimcisi Çiçek Çizmeci’nin sunumuyla gerçekleştirilen Zirvede, Global Teknoloji Lideri Ayşegül İldeniz, Türkiye Yapay Zeka Platformu Başkanı Prof. Dr. Altan Çakır ve Next Akademi Kurucusu Levent Erden de birer vizyon konuşması gerçekleştirdi.

DEĞİŞİM HIZINA DAYANIKLI OLMAK

Zirvede Yapay Zeka’nın sürüklediği teknolojik dönüşümde gelinen nokta hakkında değerlendirmelerde bulunan Next Akademi Kurucusu Levent Erden, değişimin artık teknolojik değil, yapısal ve zihinsel hale geldiğini, Yapay Zeka kavramının derinlemesine anlaşılması gerektiğini söyledi. Erden, “Artık zamana değil, değişim hızına dayanıklı olmak belirleyici. Eski hiyerarşik yapılar ve alışkanlıklarla bu yeni dönemde ayakta kalmak mümkün değil. Veriyi merkeze alan, disiplinlerarası düşünebilen ve hızla adapte olabilen yapılar kazanacak. ‘Regülasyonlar mı öncelik almalı yoksa gelişim mi?’. Bunu sorgulamalıyız. Gelecek, algoritmalarla şekillenen, insanın çoklu yeteneklerine ve stratejik zekasına ihtiyaç duyan bir dönem olacak. Bu nedenle kendimizi, kurumlarımızı ve iş yapış şekillerimizi baştan tanımlamamız şart” diye konuştu.

17 MİLYON KİŞİ YAPAY ZEKADAN ETKİLENECEK

Türkiye Yapay Zeka Platformu Eş Başkanı ve İstanbul Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Altan Çakır da yapay zekanın yalnızca teknolojik bir atılım değil, aynı zamanda karar destek mekanizmalarından kurumsal hafızaya, veri yönetişiminden üretim süreçlerine kadar tüm yapıları dönüştüren stratejik bir zemin sunduğunu vurguladı. Türkiye’de yapay zekanın ekonomiye ve istihdama dair güncel veriler paylaşan Çakır, “Türkiye’nin Gayrisafi Yurtiçi Hasılasına yapay zekanın katkısı önümüzdeki 5 ila 10 yıl içinde en az yüzde beş olacak. Aslında potansiyel katkı yüzde on bir civarında ve bu çok büyük bir rakam. Ama burada geç kalmamak gerekiyor” dedi. Türkiye'deki istihdamın yaklaşık yüzde 55’inin yani 17 milyon kişinin yapay zekadan doğrudan etkileneceğini belirten Çakır, “Bu değişimden yüzde 41’lik insan odaklı meslekler etkilenmeyecek, yüzde 4’lük bir kısmın ise tamamen kaybolması öngörülüyor. Ama bu da çok abartılmamalı. Türkiye’de zaten her yıl yetmiş bin ile yüz elli bin arası iş kaybolup yeniden kuruluyor” diye konuştu.

İŞ HAYATINDA BİLGİ DEĞİL, BECERİ KAZANACAK

Etkinliğin en dikkat çekici konuşmacılarından Ayşegül İldeniz, yapay zekanın iş dünyasında ve toplumda yaratacağı dönüşüme dair çarpıcı değerlendirmelerde bulundu. İldeniz, “Bugün belki de tarihte ilk kez, doğayı sadece anlamaya değil, temelinden yeniden şekillendirmeye çalışıyoruz. Bu hem büyüleyici hem de tüyler ürpertici. Artık makineler sadece çalışmıyor, düşünüyor, iletişim kuruyor, karar veriyorlar. Minecraft'ta anayasa yazan yapay zekalar gördük, robotlar birbirlerine görev devrediyor. Bizi insan yapan beceriler – sorgulama, öngörü, merak – hiç olmadığı kadar önemli hale geliyor. İş hayatında bilgi değil, beceri kazanacak. Soruları kim soruyorsa, liderlik artık ondadır. Bu çağda ayakta kalmak istiyorsak, ‘bu hep böyleydi’ cümlesini bırakıp her şeyi yeniden düşünebilmeliyiz” dedi. Konuşmasında liderlerin dönüşümdeki rolüne de dikkat çeken İldeniz, “Lider demek, başkalarını izlemek değil, yön tayin etmek demek. Bugün Fortune 500 şirketlerinin yöneticileri bile ‘çok yavaş kaldık’ diyor. Bu, Türkiye için bir fırsat. Henüz herkesin eşit derecede yavaş olduğu bir yarışta hızlı olan kazanır” ifadelerini kullandı. Gençlere ve geleceğin iş gücüne de seslenen İldeniz, “Yeni nesil 18 farklı işte çalışacak. Çünkü işleri ezberleyerek değil, sorgulayarak ve etkileyerek yapacaklar. Onun için çocuklarımıza sabit bilgi değil, dayanıklılık, merak, takım ruhu ve yaratıcı düşünce öğretmeliyiz. Artık buzdolabına bilgiyi koyup kapağını kapatma devri bitti” dedi.

İZMİR’DEKİ EKOSİSTEM MASAYA YATIRILDI

EGİAD-ESİAD iş birliğiyle gerçekleştirilen Yapay Zeka Zirvesi’nde ayrıca iyi uygulama örnekleri ve start-up düzeyindeki girişimcilerin hikayelerinin ele alınacağı 2 oturum ve “İzmir’de Yapay Zeka Ekosistemi ve İhtiyaçlar” başlıklı bir panel de gerçekleştirildi.

İzmir Ekonomi Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Levent Eren’in moderatörlüğünü üstlendiği “İzmir’de Yapay Zeka Ekosistemi ve İhtiyaçlar” oturumunda; üniversitelerden özel sektöre, kamudan hukuk alanına kadar uzanan bir perspektifte şehrin potansiyeli ve ihtiyaçları tartışıldı. Panelin açılışında konuşan Prof. Dr. Levent Eren, “Yapay zeka sadece iş modellerini değil, eğitimi de dönüştürüyor. Üniversite olarak biz de kişiselleştirilmiş öğretim deneyimleri, yapay zeka destekli ölçme-değerlendirme sistemleri ve akıllı sanal asistanlarla dönüşüm içindeyiz. Öğrencilerin öğrenme hızları, ilgi alanları farklı. Yapay zeka sayesinde öğrenciye özel içerikler üretebiliyor, anlık geri bildirimlerle eğitimi daha etkili hale getirebiliyoruz. Artık yapay zekayı sınırlandırmak yerine, etik çerçevede derslerin içine entegre ediyoruz. Birçok alanda öğretim üyelerinin katılımı olan bir yapay zeka araştırma merkezi kuruyoruz” ifadelerini kullandı.

YAPAY ZEKA MÜHENDİSLİĞİ PROGRAMI GELİYOR

İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Cem Çelebi ise, üniversitelerde yapay zekaya yönelik programların sayısının yetersizliğine dikkat çekerek, “Türkiye’de bu alanda açılmış lisans ve ön lisans programı sayısı henüz yirmi civarında. Bu sayı sektörün ihtiyaçlarını karşılamıyor. YÖK'ün hedefi seksene çıkarmak. Biz de İYTE olarak Yapay Zeka Mühendisliği lisans ve yüksek lisans programlarımızın kurulması için süreci başlattık,” dedi. Üniversitenin stratejik yaklaşımını da paylaşan Çelebi, “Kendimize şu soruyu sorduk: Yapay zekayı üreten mi, en iyi şekilde kullanan mı bir nesil yetiştireceğiz? Sektörün acil ihtiyacı doğrultusunda, şimdilik hedefimiz en iyi kullanan insan kaynağını yetiştirmek” dedi.

GİRİŞİMCİDEN SADECE FİKİR İSTİYORUZ

Bilişim Vadisi Genel Müdür Yardımcısı Tuğba Öztepe de vadinin İzmir kampüsü ve hedefleri hakkında bilgi verdi. Öztepe, “Bugün Türkiye genelinde 720’den fazla firmayla çalışıyoruz. 125’i yapay zekâ odaklı. İzmir’de kurduğumuz kuluçka merkezinde girişimcilerin yalnızca iyi bir fikirle gelmeleri yeterli. Elektrik, internet gibi temel alt yapıyı biz sağlıyoruz. Eğitimden yatırıma kadar her alanda destek veriyoruz. Yapay zekâ hızlandırma programlarına Türkiye genelinde 800’ü aşkın başvuru aldık. Girişimciden sadece fikrini istiyoruz. Ürün çıkarsa yatırım da bizden. Sadece inanın ve başlayın” diye konuştu. SRP Legal Kurucusu Av. Dr. Çiğdem Ayözger Öngün de, İzmir’de kurulacak yapay zeka vadisi için iki öneri getirdi. Öngün, “İlki self-regülasyon; yani kendi kurallarımızı kendimiz belirlemek. İkincisi ise regulatory sandbox; yani küçük kum havuzları. Bu alanlar, geliştiricilere deneme şansı sunar. Tıpkı Dubai’nin fintech alanında yaptığı gibi. Türkiye’de uygulanmayan bu modeli neden İzmir’de başlatmayalım?” ifadelerini kullandı.

Etkinlikte konuşan Kariyer.net CEO’su Fatih Uysal ise yapay zeka çağında istihdamın nasıl dönüşeceğine dair şu tespitlerde bulundu: “Çok hızlı bir şekilde aramadan sormaya, sormaktan da ikame etmeye doğru gittiğimiz bir dünyadayız. Şirketlerin bir yapay zekâ endeksi çıkartıp çalışanlarını kolay işlerden uzaklaştırmaya başlaması stratejik olarak doğru. Kolay iş yapmayın. Kolay işi yapay zekâ yapsın. Siz o boş zamanı daha kreatif, yapay zekânın henüz uzanamadığı, beyni kullandığınız alanlara ayırın.”

DENEYİMLERİNİ PAYLAŞTILAR

Zirvede Yapay Zeka Alanında İyi Uygulamalar başlıklı ilk oturumda Norm Digital Genel Müdürü Erkan Yeniçare, Sun Tekstil Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Üyesi Melis Vekiloğlu, Maxxion Wheels Türkiye Başkan Yardımcısı Hakan Ünlü, Vestel Yapay Zeka Teknolojileri Müdürü Ferdi Gündüz yapay zekanın sektörel kullanımlarına dair somut örnekleri katılımcılarla paylaştı.

ION Academy Kurucusu Ali Rıza Ersoy’un moderatörlüğünde gerçekleşen oturumda Skymod Kurucu Ortağı ve CEO’su Oltan Dere, Ekmob Kurucu Ortağı Sunay Şener, Kuika Yapay Zeka ve Mobil Teknolojiler Yöneticisi Armağan Döker, Robolaunch Kurucu Ortağı Mükremin Çetinkaya, Novus Kurucu Ortağı ve CRO’su Vorga Can ile Vinter Ürün Yöneticisi Alper Özer girişim serüvenlerinden kesitler aktarırken, geliştirdikleri teknolojileri, küresel pazara açılma vizyonlarını ve girişimcilik ekosisteminde yapay zekanın sunduğu fırsatlar hakkında değerlendirmelerde bulundular.